het katten hart

Het kattenhart is een exacte kopie van het mensenhart in miniatuur formaat, beide organen werken op dezelfde manier. Het hart bestaat uit 4 aparte ruimtes, twee aan de linker- en twee aan de rechterkant. De twee bovenste ruimtes zijn het linker en rechter atrium (boezem), de twee onderste ruimtes zijn de linker en rechter ventrikels (kamer). Het bloed dat naar het hart toestroomt, nadat het zuurstof heeft afgegeven aan de organen in het lichaam, komt het hart binnen in het rechter atrium. Vanaf het rechter atrium wordt het bloed doorgepompt naar het rechter ventrikel, vanwaar het verder wordt gepompt naar de longen om nieuwe zuurstof op te nemen.

Vanaf de longen stroomt het bloed terug naar het hart, deze keer naar de linkerkant. Het bloed stroomt het hart binnen in het linker atrium, daarna wordt het doorgepompt naar het linker ventrikel, en vervolgens pompt het ventrikel het bloed in de aorta, zodat het bloed de nieuwe zuurstof kan gaan afgeven aan de organen.

De onderste ruimtes in het hart, de ventrikels, zijn de sterkst pompende ruimtes van het hart. Zij moeten het bloed door de longen en door het hele lichaam pompen, terwijl de atria het bloed alleen maar in de ventrikels hoeven te pompen.

Om te voorkomen dat het bloed terugstroomt in het atrium terwijl het ventrikel samentrekt, zitten er kleppen tussen het atrium en het ventrikel. De klep tussen het rechter ventrikel en rechter atrium heet de tricuspidalisklep. De klep aan de linkerkant van het hart heet de mitralisklep.

De kleppen zouden in de atria kunnen worden geduwd tijdens het samentrekken van de ventrikels, doordat er een hoge druk wordt opgebouwd in de ventrikels gedurende het samentrekken. Gelukkig wordt dit voorkomen door smalle draad-achtige pezen, genaamd chordae tendineae. De chordae tendineae zijn een soort anker-draden tussen de kleppen en de papillair spieren, die zich in de hartwand bevinden.

De terminologie die gebruikt wordt in het formulier

• Auscultation:

• Normal: Normaal, het hart klinkt zo: "lub-dub lub-dub lub-dub"
• Gallop: we spreken van een galloperend hart als het zo klinkt: "lub-lub-dub-dub lub-lub-dub-dub lub-lub-dub-dub"

• Murmur: Geruis

• Grading: wanneer een geruis wordt gehoord, wordt dit in verschillende gradaties aangegeven naargelang de sterkte ervan
• Dynamic: dynamisch, geen regelmatig geluid, hangt af van de frequentie en funktie (niet in iedere hartslag)
• Static: statisch, een regelmatig geluid gerelateerd aan de hartfunktie, wordt normaal veroorzaakt door een defekte hartklep of hartspier en is aanwezig bij iedere hartslag
• Timing:

• Systolic: systole, betekent dat het hart helemaal samengetrokken is
• Diastolic: diastole, betekent dat het hart helemaal ontspannen is

• Location: plaats waar het geruis gehoord wordt

Eerst een korte uitleg wat 2-D en M-Mode betekent:

• 2D betekent twee-dimensionaal; zo zie je het hart alsof er een doorsnede van is gemaakt
• M-mode geeft een beeld alsof je een LIJN door het hart trekt die dan de veranderingen in het hart toont als het samentrekt en ontspant (hoe de wanden dikker en dunner worden). Het toont ook de 'holte' in het hart, het ventrikel. Op het scherm zie je in M-Mode allerlei golven die op en neer gaan; als je dit scherm stopzet, kunnen de metingen gedaan worden; in de M-mode is tevens de diastole (ontspanning) en systole (samengetrokken) gemakkelijk te zien (zie volgende pagina voor een voorbeeld hiervan).

De afkortingen:

Eerst hebben we de metingen in diastole (wanneer het hart compleet ontspannen is)

• IVSd: IntraVentricular Septum in Diastole
  betekent de meting van het septum tussen de ventrikels (het septum is de wand die het linker ventrikel scheidt van het rechter ventrikel)
• LVIDd: Left Ventricle Inner Diameter in Diastole
  betekent de grootte van het ventrikel - de holte in het hart. Dit wordt eerst in diastole gemeten, later in systole (meestal in M-Mode)
• LVFWd: Left Ventricle Free Wall in Diastole
  Dit is de wand van het ventrikel aan de buitenkant van het hart

• IVSs: IntraVentricular Septum in Systole
  betekent de meting van het septum tussen de ventrikels (het septum is de wand die het linker ventrikel scheidt van het rechter ventrikel)
• LVIDs: Left Ventricle Inner Diameter in Systole
  betekent de grootte van het ventrikel - de holte in het hart. Dit wordt eerst in diastole gemeten, later in systole (meestal dan in M-Mode)
• LVFWs: Left Ventricle Free Wall in Systole
  dit is de wand van het ventrikel die aan de buitenkant van het hart ligt

• SF: Shortening Fraction (uitgedrukt in %)
  Dit is de berekening van de samentrekkingen van het hart uitgedrukt in procent. Het wordt berekend door het verschil tussen LVIDd en LVIDs (die reeds gemeten zijn) te delen door LVIDd. Dit percentage geeft aan hoeveel percent het ventrikel verkleind in systole vergeleken met wanneer het in diastole is.
  Note: de samentrekkingen zijn minder krachtig als de kat onder verdoving is.
• Ao: aorta
  De diameter van de aorta wordt gemeten. Het bloed stroomt via het ventrikel in de aorta en voorziet zo het lichaam met zuurstofrijk bloed.
• LA: left atrium - linker atrium
  De diameter hiervan wordt gemeten.
  Ao en LA worden altijd in 2-D Mode gedaan.
• LA/Ao: betekent LA gedeeld door Ao
  Deze berekening geeft de subjectieve grootte aan van het linker atrium, dwz me vergelijkt de grootte van het linker atrium met de grootte van het hart in zijn geheel.
  
  Deze twee (LA en Ao) zijn normaal ongeveer hetzelfde in grootte. Meestal is de verhouding ietsje groter dan kleiner (dus 1, 1.2 en 1.3 zijn nog normaal; wanneer het meer dan 1.4 wordt is er reden tot ongerustheid).
• Subjective Left Atrial Size: Subjectieve grootte van het linker atrium
  Er zijn geen duidelijke afspraken gemaakt over de grenzen hier, voor zover ik weet, maar een vergroot atrium kan een teken zijn van HCM of RCM.
• SAM: Systolic Anterior Motion of the Mitral Valve
  Als de mitralislep - die verondersteld wordt om helemaal te sluiten - zich niet helemaal sluit, kan je abnormale bloedstroming krijgen, turbulenties en lekken. Dit wordt meestal veroorzaakt doordat er een lokale verdikking is van het septum waar de mitralisklep (het dichtst bij de aorta) dan blijft aan kleven. De kleppen kunnen dan open blijven staan zodat het bloed niet volledig uit het ventrikel geperst wordt tijdens het samentrekken en terug zal lekken in het linker atrium. Dat is dan ook de oorzaak waarom SAM leidt tot een vergroot linker atrium.
  Bij autopsie kan men soms de lesies (littekens) zien die veroorzaakt zijn door de constante terugslag van de mitralisklep tegen de wand - SAM! Hierdoor kan SAM soms zelfs bij autopsie aangetoond worden.
• End systolic Cavity Obliteration:
  Dit betekent dat er geen ruimte meer is in de linker hartkamer (ventrikel) tijdens de systolische fase - als het hart dus samentrekt. Dit wordt veroorzaakt door een verdikking van de hartwand of verdikte papillair spieren. In een normaal hart is er altijd nog wat ruimte over. De hartwand verdikt aan de binnenkant van het hart, niet aan de buitenkant.
• Papillary muscles: Papillair spieren
  In de hartwand van de linker- en rechterventrikels zitten spieren die verbonden zijn aan touwtjesachtige vezels of 'draden' die op hun beurt vastzitten aan het andere eind aan mitralisklep. Deze draden zien er op het scherm uit als witte lijnen. De papillair spieren kunnen verdikt zijn, maar kunnen ook langer zijn dan normaal het geval is. Dit kan soms verward worden met verdikkingen maar heeft daar niets mee te maken. Sommige katten kunnen ook gespleten papillair spieren hebben, evenals extra kleine. Dit schijnt geen effekt te hebben op de katten, in tegenstelling tot verdikte papillair spieren.

De evaluatie

Om een evaluatie van een kat te maken (met als mogelijke resultaten: normaal, equivocal of HCM), wordt er naar verschillende dingen gekeken.

Een daarvan is de afmeting van de hartwand: IVSd en LVFWd. Naar deze twee metingen wordt het meest gekeken door fokkers en sommigen denken zelfs dat dat het enige criterium is, wat dus niet het geval is. Normale hartwand afmetingen kunnen liggen tussen 3,0 en 5,0 mm, met wat kleine variaties.
Vroegere studies hadden aangeduid dat de grenswaarde tussen normaal en equivocal 6.0 mm is. We moeten dan wel rekening houden met het feit dat de apparatuur destijds minder nauwkeurig was als dat het nu is. Latere studies gaven aan dat 5.5 mm de grenswaarde was, maar nu willen de dierenartsen zelfs nog later gaan. De dierenartsen die deelnemen aan het Gezondheidsprogramma hanteren nu een grenswaarde van 5 mm. Zodoende krijgen algemene of lokale verdikkingen boven de 5 mm een evaluatie van equivocal (indien er verder geen afwijkingen gekonstateerd worden) oftewel HCM.

SAM is één van de belangrijke symptomen om een beoordeling/evaluatie op te baseren. Dr Kittleson zegt dat bij sommige katten SAM een eerste teken is van HCM, vandaar dat de dierenartsen voor deze afwijking ook de evaluatie 'equivocal' zullen geven, zelfs indien er geen andere afwijkingen worden gevonden.

Een hartruis kan ook een teken zijn van HCM (60% van de hartruisjes geven ook HCM positieven), maar een hartruis kan ook een andere oorzaak hebben. Een galloperende hartslag kan ook een teken zijn van HCM maar alleen als er ook andere afwijkingen aanwezig zijn.

Nog een punt dat in aanmerking komt zijn de papillair spieren. Indien deze verdikt zijn (en er geen andere afwijking geconstateerd wordt) dan wordt de kat geëvalueerd als 'equivocal'. Ook hier worden de criteria van Dr Kittleson gehanteerd. Sommige katten kunnen licht verdikte papillair spieren hebben in hun genetische aanleg, maar het kan ook een teken zijn van beginnende HCM. Vandaar dat deze katten als equivocal geëvalueerd worden. Dit betekent dat op dat moment nog niet zeker is of de kat wel of niet vrij is van HCM. Indien een kat zowel verdikte papillair spieren heeft en SAM, dan, volgens Dr Kittleson's criteria, is deze kat HCM positief.

HEEL BELANGRIJK: Equivocal betekent dat er een of meerdere afwijkingen geconstateerd zijn, maar dat op het ogenblik van de test het nog niet duidelijk is wat deze afwijkingen zijn of betekenen. Niet iedere kat die equivocal is, ontwikkelt ook automatisch HCM. Maar aan de andere kant is het ook zo dat de mogelijkheid bestaat.

Bron: pawpeds